Sigarennijverheid

HOEFNAGELS EN ZONEN

In 1832 stichtte J.W. Hoefnagels en zonen een sigarenfabriek in Wijchmaal. Welke motivatie stak er achter deze inplanting? Tot nu toe hebben we er nog geen antwoord op gevonden. Wijchmaal was toendertijd immers een kleine landelijke gemeente met nauwelijks 380 inwoners en had geen aangepaste infrastructuur. Van trein of tram was er ook nog geen sprake.

Voor de plaatselijke inwoners en ook voor de bevolking van de aangrenzende gemeenten bracht deze sigarennijverheid werkgelegenheid en welvaart.

In 1865 werd de firma overgedragen aan M. Raymakers en Timmermans. Later komt echter de naam Hoefnagels opnieuw ter sprake. Ene Petrus Gommarus Liekens uit Lier huwde in 1864 namelijk met de dochter van Hoefnagels. In 1872 verwierf hij de fabriek maar fabriceerde verder onder de oude naam "J.W. Hoefnagels en Zonen".

Deze Gommarus Liekens was een zeer sociaal voelend man. Ten voordele van zijn steeds groeiend personeel richtte hij "Het Ziekenfonds" op, een organisatie voor onderling hulpbetoon bij ziekte. Deze ziekenkas werd in 1889 door de Staat erkend en zou de eerste in Limburg zijn geweest.

Een spaarkas "Een appeltje voor de dorst" en sociale woningbouw van een achttal woningen voor het personeel waren de volgende stappen. Petrus Gommarus Liekens overleed in 1895.

De oudste zoon Joseph, bijgestaan door zoon Gommarus, kwam aan het hoofd te staan van de firma. Onder deze leiding kwam de fabriek in volle expansie. Rond de eeuwwisseling telde men ruim honderd personeelsleden en een productie van ruim 3.000.000 sigaren per jaar. De ontsluiting van het gebied door de intussen bijgekomen spoorlijn Hasselt - Eindhoven en de tramlijn Leopoldsburg-Maaseik waren daar niet vreemd aan.

In 1914 overleed Gommarus Liekens. Willem, broer van de overledene, nam de leiding over. Willem wilde graag overgeschakelen naar sigarettenproductie maar kreeg het veto van zijn vader. De verhoogde concurrentie van Holland, de fiscale lasten, de opkomst van de mijnen die het personeel weg trok, gaven de sigarennijverheid in Limburg harde klappen. Tijdens de oorlogsjaren 1940-1945 werd nog met slechts 6 personeelsleden gewerkt en enkele jaren na de oorlog werden alle activiteiten gestopt.

GEURTS EN ZONEN

In 1900 was Jef Croymans, vertegenwoordiger van de firma Hoefnagels, van oordeel dat er nog plaats was voor een tweede sigarenfabriek. Samen met zijn broer Gustaaf en Jan Max richtte hij een vennootschap op. In een bijgebouw van hotel Croymans werd gestart met het sigaren maken.

Intussen was er nog een derde bedrijf bijgekomen. De Nederlander Bots trachtte ook zijn graantje mee te pikken. Dat maakte dat Wijchmaal drie sigarenfabrieken telde in een straat van honderd meter.

Ondanks de bouw van een nieuw fabriek langs de Peerderbaan hield Jef Croymans het na korte tijd voor bekeken in de sigarennijverheid. De zaak werd overgenomen door een zekere Caresco uit Mot. In 1934 was het de beurt aan Henri Geurts, genaturatiseerde Nederlander, en woonachtig te Peer. Zijn broer Jaak baatte reeds een sigarenfabriek uit in Eksel. Henri, die zes zonen telde.., bezorgde aan eik van zijn kinderen een specifieke taak in de fabriek: van bureelwek, productieleider, aankoop van tabak, totvertegenwoordiging. Hierwerkten ooit 65 personeelsleden. In 1947 werd definitief met alle activiteiten gestopt. In 1958 werd de fabriek afgebroken

 Terug naar boven